«Ծիրանի ծառ» միջազգային 11-րդ կինոփառատոնը՝ Դեբեդում և Դսեղում

Օգոստոսի 30-ից սեպտեմբերի 6-ը Լոռու մարզի Դեբեդ և Դսեղ գյուղերում կանցկացվի «Ծիրանի ծառ» միջազգային 11-րդ կինոփառատոնը:  Այս տարի առաջին անգամ այն միաժամանակ կանցկացվի նաև Դսեղում՝ հաշվի առնելով տեղի մարդկանց հետաքրքրվածությունը:

Բացման արարողությունը տեղի կունենա օգոստոսի 30-ին` ժամը 19:00-ին, Դեբեդ գյուղի «Դեբատուն» հյուրատանը: Փառատոնը կբացվի Հարություն Խաչատրյանի «Վերադարձ ավետյաց երկիր» ֆիլմով: Կինոտոնը ռեժիսորի լավագույն ֆիլմերից մեկով մեկնարկելը հարգանքի տուրք է նրա 70-ամյակի կապակցությամբ: Այս ֆիլմն այն մարդկանց մասին է, ովքեր 1991թ-ին, կորցնելով ամեն ինչ, տեղափոխվել են հայկական գյուղերից մեկն ու ոչնչից սկսել այդ ամայացած գյուղը շենացնելու գործը: «Կարծում եմ այս ֆիլմն այսօր ավելի արդիական է, քան 1991-ին էր»,- փառատոնի մեկնարկին նվիրված մամուլի ասուլիսի ընթացքում ասաց կինոփառատոնի տնօրեն Արթուր Վարդիկյանը:

«Կցուցադրվի մոտ 30 ֆիլմ 24 երկրից»,- ասաց նա: Ֆիլմեր կան ներկայացված Իտալիայից, Կանադայից, Չինաստանից, Բելգիայից, ԱՄՆ-ից, Ֆրանսիայից, Ռուսաստանից, Պարսկաստանից, Հայաստանից և այլն:Ժյուրիի կազմում են կինոռեժիսոր Սերժ Մելիք-Հովսեփյանը (Ֆրանսիա), կինովավերագրող Հադի Աֆարիդեհը (Իրան), թատերագետ, արվեստագետ Հայաստանի Գյոթե կենտրոնի ղեկավար Յան-Թագե Քյուլինգը (Գերմանիա):

«Այս տարի շատ ընդգրկուն է ֆիլմացանկը: Ֆիլմերը բազմազան են՝ դասական վավերագրականից մինչև փորձարարական, անիմացիոն ու արհեստական բանականության տարրեր պարունակող, կան նաև արխիվային նյութեր շոշափող ֆիլմեր: Ոչ մի ֆիլմ նման չէ մյուսին»:

Ցերեկային ցուցադրությունները կլինեն Դսեղի մշակույթի տանը (ժամը 15:00-ից), իսկ երեկոյան բացօթյա ցուցադրությունները՝ «Դեբատուն» հյուրատանը (ժամը 20:00-ից):

Արթուր Վարդիկյանի խոսքով՝ 11-րդ կինոփառատոնը կտարբերվի նախորդներից: «Այս տարվա փառատոնը մեզ համար հատկանշական է նրանով, որ մեր ինդուստրիալ հարթակը կստանա իր ամբողջական տեսքը»:

Բացի այդ, այս անգամ փառատոնի շրջանակում կանցկացվի միանգամից 3 աշխատարան: Դրանք վարելու համար արտասահմանցի մասնագետներ են հրավիրվել: Ավանդական «Կինոդպրոց»-ի շրջանակում աշխատարանն արդեն իսկ ընթանում է իտալացի մանկավարժ, կինոռեժիսոր, կինովավերագրող Մարտա Վիոլանտեի ղեկավարությամբ: Աշխատարան կանցկացվի նաև սկսնակ ռեժիսորների համար՝ ռեժիսոր Զլատինա Ռուսևայի ղեկավարությամբ: Հայաստանի և ԵՄ-ի 4-ական սկսնակ ռեժիսոր հնարավորություն կունենան այս ընթացքում նոր փորձառություն ձեռք բերելու: Արդյունքում նախատեսվում է ունենալ երկու ֆիլմ, և փառատոնի կազմակերպիչներին էլ է հետաքրքիր՝ այդ համագործակցության արդյունքում մասնակիցներն ինչ կվավերագրեն: Մյուս աշխատարանը՝ կոլաժի վարպետության դասերը, կանցկացնի վիետնամացի արվեստագետ, լուսանկարիչ, կինոռեժիսոր Թուան Նգույենը: Ստեղծված աշխատանքները կցուցադրվեն փառատոնի վերջում, իսկ աշխատարանների ընթացքում ստեղծված ֆիլմերը՝ փառատոնի փակմանը:

Հաղթող ճանաչված մասնակիցները կպարգևատրվեն հատուկ պատրաստված հայկական գորգերով:

Արթուր Վարդիկյանը կարևորում է այն, որ հենց մասնագիտական աշխատարանների ընթացքում են ծնվում ֆիլմեր, ոչ թե այդ պրոցեսը կրում է զուտ ուսուցողական բնույթ: Պատահում է նաև, որ փառատոնի շրջանակում ծանոթացած մասնագետները հետագայում համագործակցում ու նոր ֆիլմեր են ստեղծում, այդ թվում՝ Հայաստանի մասին:

Լիամետրաժ և կարճամետրաժ մրցութային ծրագրում ընդգրկված է 10-ական ֆիլմ: Արտամրցութային ծրագրի շրջանակում կցուցադրվի 6 ֆիլմ, այդ թվում՝ «Ա1+»-ի հիմնադիր Մեսրոպ Մեսրոպյանի գեղարվեստական ղեկավարությամբ ստեղծված «Չորքեշաբթի 5:30» և «Կտավ. Էդուարդ Խարազյան» ֆիլմերը: Առաջինը նշանավոր հայ ջազային երաժիշտ Մարտին Վարդազարյանի վավերագրական դիմանկարն է, մյուսը հայ նկարչի դիմանկարն է, որը հյուսվում է իր իսկ մենախոսության հիման վրա։

Կազմակերպիչների խոսքով՝ ֆինանասկան հնարավորությունները շատ սուղ են, ինչը թույլ չի տալիս լայնամասշտաբ գաղափարներ իրագործել: Պետական աջակցության դեպքում շատ ավելի մեծ գործեր կարող են անել: «Մեր հյուրերից մի ռեժիսոր Ալավերդի քաղաքում ուզում է ֆիլմ նկարել, շատ է սիրել այն, բայց չկա օգնող: Եթե հասկացող լինի, թե դա ինչ է տալիս մեր երկրին…Դուք կարող եք միլիոն ծախսել, բայց Հայաստանը այնքան չհանրահռչակեք, որքան այն մարդիկ, որոնք գալիս են մեր երկիր, տեսնում, սիրահարվում ու ուզում ֆիլմ ստեղծել»,-պարզաբանեց  կինոփառատոնի հիմնադիր Գարեգին Զաքոյանը: Այսուհանդերձ, այս տարիների ընթացքում նա համոզվել է՝ ճիշտ ճանապարհին են և իրենց ջանքերը ապարդյուն չեն:

Նշենք, որ այս օրերին փառատոնի հյուրերն ու մասնակիցները հնարավորություն կունենան ապրել գյուղերում, անմիջականորեն շփվել բնակիչների հետ և բացահայտել Հայաստանի մշակութային բազմազանությունը։ Իսկ տեղի ու շրջակա բնակավայրերի բնակիչներին շանս կընձեռնվի ծանոթանալու արդի ու դասական վավերագրական՝ ոչ խաղարկային կինոյի բացառիկ նմուշներին:

Բոլոր ցուցադրությունների մուտքն ազատ է:

Փառատոնի ծրագիրն առավել մանրամասն՝ այստեղ:

Մարջան Չոբանյան