Փոթորկից հետո. Օրհան Փամուք

Փոթորիկից հետո՝ վաղ առավոտյան, երբ դուրս եկա փողոց, տեսա, որ ամեն ինչ փոխվել է։ Խոսքս կոտրված ու տապալված ճյուղերի կամ ցեխոտ փողոցներում թափված դեղին տերևների մասին չէ։ Ավելի խորն ու բարդ ինչ-որ մի բան էր փոխվել, ասես վաղ առավոտյան խխունջների բանակները (նրանք այժմ ամենուր էին), ջրի տհաճ հոտը հողում, թարմությունից զուրկ օդը՝ այս ամենը, նշաններ էին, որ ինչ-որ բան ընդմիշտ փոխվել է:        
Կանգնեցի ջրափոսի մոտ. նայեցի։ Ներքևում հողը փափուկ ցեխի տեսք ուներ. կարծես սպասեր ինչ-որ նշանի, մի հրավերի։ Մի փոքր հեռու՝ դեղնած խոտեր, կոտրված պտերներ, երեքնուկի կողքերը՝ ջրի կաթիլներ հիշեցնող կանաչ խոտաբույսեր, իսկ ինձնից աջ գտնվող ժայռից, որի երկայնքով քայլում էի զարմանքով և վճռականությամբ, դանդաղ պտտվող ճայերը թվում էին ավելի վտանգավոր և վճռական, քան երբևէ։

Իհարկե, այս բոլորը՝ ընկալման ողջ պարզությունը, որևէ տեղից չփչող քամուց հանկարծակի սառած օդը, փոթորիկը մաս-մաքուր դարձրած երկինքը, բնության ստացած այս նոր գույնը, կարող էին խաբել ինձ։ Բայց քայլելիս մտքովս անցավ, որ  փոթորկից առաջ ամեն ինչ՝ թռչուններն ու միջատները, ծառերն ու քարերը, հին աղբամանը, թեքված էլեկտրասյունը, կորցրել էր իրենց հետաքրքրությունն աշխարհի նկատմամբ, մոռացել իր նպատակները, մոռացել էր՝ ինչի համար էր այդտեղ։ Ավելի ուշ՝ կեսգիշերից հետո և նախքան լուսաբացը, փոթորիկը ներխուժեց՝ վերականգնելու կորցրած իմաստը, կորսված ձգտումները:

Զգալու համար, որ կյանքն ավելի խորն է, քան մենք կարծում ենք, աշխարհը՝ ավելի իմաստալից, մի՞թե մարդ պետք է կեսգիշերին արթնանա պատուհանների չխկչխկոցից, վարագույրների միջից փչող քամուց և ամպրոպի ձայներից: Փոթորկի մեջ արթնացող և բնազդաբար դեպի առագաստները շտապող նավաստու նման քնաթաթախ թռա անկողնուցս՝ հերթով փակելով բաց պատուհանները և անջատելով սեղանի՝ վառ մնացած լամպը, իսկ այդ ամենն անելուց հետո նստեցի և մի բաժակ ջուր խմեցի խոհանոցում, որի լամպը ճոճվում էր ճեղքերից ոռնացող քամուց։ Հանկարծ մի ահարկու որոտ բարձրացավ, որը կարծես ցնցեց ամբողջ աշխարհը, և հոսանքազրկվեց։ Ամեն ինչ մթնեց, և խոհանոցի սալիկները սառն էին թվում բոբիկ ոտքերիս տակ։ Նստածս տեղից կարող էի նայել պատուհանից՝ տարուբերվող սոճիների ու բարդիների արանքից նայելով ահարկու ալիքների փրփրաբաշ ճերմակին։

Որոտների արանքում թվում էր՝ մոտակայքում կայծակը ուր որ է՝ կհարվածեր ծովին։ Հետո շարունակական կայծակների, ոռնող ամպերի ու ճոճվող ճյուղերի ծայրերի միջև հողն ու երկինքը խառնվեցին իրար։ Ձեռքիս դատարկ բաժակ, կանգնած խոհանոցի պատուհանի մոտ՝ նայում էի աշխարհին և ինձ բավարարված զգում։

Բայց առավոտյան, երբ քայլում էի՝ փորձելով հասկանալ, թե ինչ է տեղի ունեցել, ինչպես քննիչը, որ փորձում է ի մի բերել դաժան միջադեպի, առասպելական հանցագործության հանգամանքները, ահա թե ինչ էի ասում ինքս ինձ. «Բռնության, փոթորիկների ժամանակ է, երբ հիշում ենք, որ մենք բոլորս ապրում ենք միևնույն աշխարհում»։    
Ավելի ուշ, երբ նայում էի կոտրված, դես ու դեն նետված ճյուղերին ու հեծանիվներին, սա էլ միտս եկավ. «Երբ փոթորիկ է, ոչ միայն հասկանում ենք, որ ապրում ենք միևնույն աշխարհում, այլև սկսում ենք զգալ, որ բոլորս ապրում ենք միևնույն կյանքով»։

Մի թռչուն՝ փոքրիկ ճնճղուկ, ընկել էր ցեխն ու (չգիտեմ՝ ինչու) մեռնում էր։ Երբ հետաքրքրասիրությամբ ու սառնասրտորեն նկարում էի նրան, սկսեց անձրև գալ բաց նոթատետրիս և դրա միջի բոլոր էսքիզներիս վրա։

Թարգմանությունը անգլերենից՝ Արեգ Բագրատյանի