Հատված «ԱՍՏԾՈ ՀԵՏ ԽՈՍԵԼՈՒ ԺԱՄԱՆԱԿԸ» պոեմից 

Քաղվածք մոռացվածների օրագրից 

Անօթևան մարդու աղոթքը  

Նորից Սուրբ ծնունդ էր երկրի վրա ու Հայտնություն երկնքում.

Քո տան մեջ` վառվող մոմերին, ձեռքերն էր տաքացնում

հույսի վերջինը կորցրած անտունին.

- Լույսը քիչ-քիչ ու բարակ առու է երկնքի տակ,

անհսկելի, հավասար չէ մեկիկ-մեկիկ սպասողներին,

և անտեսվածները անկարող են իրենց մասին աղաղակել:

Իսկ շողշողուն ճեմողները, որ անծագում են ու փոխատեղված,

իրենց ստվերով մի քիչ սերն են ծածկում ու գեղեցիկը մեր նմանների:

Անաղոթք են բառերը, ու ճանապարհը ոչ մի տեղ է տանում.

եկել եմ, որ մոռացվածներին Քո հայացքով հիշես,-

այդպես էր խոսում թշվառը, երբ նորից ծնվում էր Աստված:

Ընդմիջարկում 

Դու ես ճանապարհը ու եկողը միակ.

Քեզ կուղեկցեմ ստվերն ու ծածուկ տեղերը լռության,

որ անսովոր են վերում` լույսին վարժված հայացքիդ.

երկրաբնակի մեր աչքերով նայիր ներքևի իշխանությանը 

և կտեսնես ելևէջները անուն-անուն ժամանակների…

Դեպի հյուսիս աքսորը օրագիր է ու կեցություն,

Դեպի արևմուտք` ընդերքում կրակ և ընդերքից վերև վազք է,

տուր երկրորդ ճաշաբաժին այդ ընչաքաղց որկորներին:

Հարավում մի ամբողջ լռություն լացը լցվելու չի դատարկվում.

Արևելքի տեսիլքներում ծանր դռներ են ու փականներ,

այնտեղ ավազի վրա երկինք են նկարում, որ արևը տեսնեն:

Զգույշ քայլիր, Աստված, խոտոր է երկրի ուղին.

որքա՜ն երկար ես մոռացել այս շատ ներքևում Քո նմանին:

Ռազմագերու աղոթքը 

- Ո՞վ է մեղավորը, զինվոր,- ինձ հարցրեց պատերազմը: Ես լռեցի:

Պատասխանը կյանքի գինն է, որ չեմ  վերցրել, բայց տալիս եմ.

միայն գիտեմ հիմա, երբ քայլում եմ, թիկունքիս` երկու ատրճանակ:

Հեռվում տունս, ագռավն ասաց, արկ ու ականից ավերակ է.

անընտանիք ու մեն-մենակ` զենքի հետ եմ:

Դիմացը մահվան պատն է: Ե’տ դարձ: Ու ես կշրջվեմ:

Ընկերներս ինձնից առաջ այս պատի տակ կանգնեցին,

չհասցրեցի իմանալ` երազ տեսե՞լ էին կամ գիտեի՞ն հեքիաթ…

Քո կարեկցող հայացքով տարածությունն ես չափում, Տեր,

մարդու ու փամփուշտի միջև

և փորձում ես հասկանալ, թե ինչո՞ւ է օրը այսքան կարճ երկրի վրա:

Եղել ու չի եղել աշխարհը, հիշում ու չեմ հիշում կյանքը.

սկիզբն ու վերջը, ավաղ, այս մի պահի կրակոցն է…

Ես քանդում եմ իմ մեջ և ինձնից դուրս 

տաճարները բոլոր աստվածների և կամարը միակ Աստծո.

դեռ խրամատում եմ սպանել հրեշտակին թե’ սև, թե’ սպիտակ:

Խաղաղության մասին ես պատմություններ գիտեմ մի հին գրքից,

դրանք, որպես երկրի չծլած սերմեր, վերցնում եմ ինձ հետ:

Ընդմիջարկում  

Մենք եկվորն ենք, Դու` բնիկը. տերը Դու ես ելքի ու մուտքի,

և իրականը Քո լինելն է, իսկ մեր գոյությունը 

պարտադիր մանրուք է Քո կանոնիկ ընթացքին:

Հեշտաքայլ, բազմուղի են մահին տանող հմայքները,

իսկ կյանքի ճանապարհը մեկն է, որ բերում է Քեզ.

անկերպափոխ ու երկնաստույգ` որպես սերն է բոլորական:

Եվ ինչպես արթնություն մոլորեցնող երազի մեջ`

մեր երկրաչուն ես հսկում, որ մոտենալով հեռանում է,

ու թե հոգնության տեսիլքի մեջ հասնում ենք Քեզ,

մենք դու ենք և ուրիշը չենք,

ու երկրահոս քացախին մեղր է ծորում և շաղվում է կաթ:

Մարմնավաճառ կնոջ աղոթքը 

Ահա իմ մարմինը, որ ամեն ընթրիքի իր մասին է տագնապում,

հանել եմ վաճառքի, առանց աճուրդ, նախնական գնով,

որ պահեմ պատվիրանը` գողանալու, սպանելու առիթով:

Եվ հաց է մարմինս, հագուստ, անկողին է ու տանիք,

որ ուտում եմ ու բաժանում` հոգիներին կարեկցանքի.

և դու, Տեր, մեր մարմնի աղը փորձիր, ոչ թե հոգու անալին:                       

Ես հսկել եմ դուռը հասարակաց տան, որ անցուդարձն է կյանքի,

մի ձեռքով այրության մեղրն եմ քամել, իսկ մյուսով` քրտինքը իմ էգության,

այդպես մեկնել եմ գաղտնիքը մարդու ու երկնային ժամանակի:

Որպես թերմացք ու հատակի ճշմարտություն` ասում եմ Քեզ.

երկրի մեղքը ծանր է երկնքի թողությունից,

խավարը լույսից է մեծ ու վերքը խորն է սպեղանուց…

Ահա մարմինս` նախնական գնով, ս¨ շուկայում է,

փոխարենը հոգիս եմ փրկում այդ մեղսավոր շահույթով…

բայց իմ հոգին, որ ճմռթած անձեռոցիկ է, Քո ինչի՞ն է պետք, Տեր, չէ՞ որ 

երկնքում ինձ վճարելու ես այնքան, որքան արժեմ երկրի վրա.

դժոխքում մի տեղ պահիր, ուր պատիժը մեղմ կլինի ու չի լինի առուծախ: 

Ընդմիջարկում 

Քո ինքնության ծավալն առավել է

անչափելի մթնոլորտից խորը խորքերի,

որ պարուրել ես երկիրը,

ինչպես մրգի մարմինը կորիզն է պատում.

և մարդկային միտքն, ավաղ,

անկարող է ամբողջությունդ ընկալել.

Ամենաբուդդա, Ամենաքրիստոս,

Ամենամուհամեդ, Զրադաշտ ամենա…

հավաքական ու միածավալ ամբողջություն

բոլոր-բոլոր ծիրերի:

Փողոցի տղայի աղոթքը 

Քրտնած քաղաքապետը, համայնքի առաջ ճառ ասելուց հետո,

բամփում է գլխիս, իբրև վերջաբան, ու հավելում`

այս երեխայի տեսքով է փողոցի աղքատությունը:

Իսկ նրա խնամված կինը` հարազատ դուստրը քաղաքի,

արևելյան մրգերով շուկայի թերմացքն է ինձ նմանեցնում…

Ես չունեցա մանկություն ու երբեք էլ չմեծացա,

և շարունակ ինձնից վերև ինձ որոնեց Քո հայացքը, Տեր,

իմ աղոթքը նկուղներում հորանջեց` մարդկանց ծնկներից ներքև,

և չլսվող ձայնիս համար վզակոթիս են շրխկացրել.

միայն թափառող շներին կարող եմ իմ հեքիաթն ու երազը պատմել:

Ես տեսնում եմ լույսը ինձնից առաջ և ինձնից հետո,

նույնն է Քո խոսքը` խղճի լռությունը հոգիների մեջ,

և Դու այլևս ճշմարիտ, ճշմարիտ չես ասում, Տեր:

Սա է Քո քաղաքը. հրեշտակի թ¨երից փետուրներ են ընկնում տանիքներին,

իսկ ներքևում ժամանակը մանուկների աչքերով է թաց ու խեղճ.

որտե՞ղ ես, երկինք, մոտեցիր, և մենք Աստծուն կվերադարձնենք քեզ: 

Ընդմիջարկում 

Ցպահանջ ու անանձնական դիտակ` երկրի հայացքին անընտել.

Մո լույսն ենք փնտրում օրվա թեթև մակերեսին 

ու չգիտենք, որ մեր աղոտ ուրվապատկերն ենք գտնում,

և մեր խոսքը Քո անունով աղոթք է` ուղղված մեզ:

Երբ մեկնում ենք քեզ, մեզ ենք ընդունում,

երբ քեզ ենք խոնարհվում, երկրպագում ենք մեզ,

իսկ երբ նայում ենք Քեզ, մեզ ենք տեսնում Քո տեղում:

Մենք Քո մատաղը չենք, Դու ես մեր զոհը,

և Քեզ սպանելը այստեղ՝ երկրում, մեր կեցությունն է: 

Մոռացվածների աղոթքը 

Մենք ծնվեցինք, երբ արդեն հոգնած ու ծեր էինք մեր մոր արգանդում.

կյանքը եզրով անցավ ու անտարբեր` կես լռություն մեր մարմիններին:

Մարդու ձեռած ժամանակ, քո ոսկեկարերում մենք չունեցանք 

ծննդյան տոն ու անվանակոչություն, որ շնորհ է մահականացուին,

մեզ չտրվեց առավոտը պսակադրության ու սեր առագաստում,

և չղողանջեց հիշատակի օր, երբ զարդատուփ էր դրվում հողին:

Ծես ու կանանից անդին՝ համաքայլ մաշկում է իր երկրուղին 

մեր միօրինակ բազմությունը մոռացվածների,

աշխարհի սկզբից ենք գալիս ու վերջին ենք հասնելու`

իբրև բեռնակիր վկա. արժե՞ր ապրել այսքան տարի`

համոզվելու համար, որ անիմաստ է ծնունդը.

ո՞րերորդ Սիմեոն ծերունին ենք` Քո տան մեջ Քեզ սպասող:

Ընդմիջարկում 

Միայնակ բնակություն, մերկ ու անպաշտպան,

անթիկնազոր ու ձեռնահաս… ինչպես միայն Դո՛ւ ես, Աստված,

¨ Քո անունով ապրողների ուրացումն է Քեզ ուղեկից.

Քեզ հիշում ենք, երբ պետք է շնորհես ու երբեք չզրկես,

ընդունես ատելություն և փոխանցես սեր,

պարտադիր խոցվես, սակայն երբեք չխոցես…

Մեր մարմնի արդարացում ու քավություն մեր կրքերի:

Բաժանվում ես ամեն պարզած ձեռքի ու անմնացորդ,

բայց դեռ ոչ մի հնչյուն չի գումարվել Քեզ խնդրող շուրթերից:

Ամենաբաց ու մատչելի ձեռքբերում,

խոնարհ ու հեզ, փխրուն ու բոլորովին խոցելի:

Ընդհանուրի ձայնը 

Խոստացված լույսի ժամանակը,

որ մեզ սպասում է երկնքում` Քո ոտքերի առաջ,

մեր ձեռքերին շնորհիր հիմա` քանի դեռ կյանքը մեր մեջ է:

Պտտվում է արյունը, փխրուն միտքը, կարծր երկիրն անգամ,

¨ մահը կայուն չէ, թեր¨ս, անեզրության ծավալի մեջ:

Ստույգ ու աներկբա միայն Քո հրաշքն է`

լուսակար հագուստներով ճեմելու իրավունքը դրախտում,

ըր իր կերպն է խարսխել մեր կեցության հենարանին.

ով Շնորհաշապիկ, մեր պարգևը տուր մեզ այսօ՛ր,

քանի դեռ իրական ենք:

Ամփոփող ձայն 

Առավոտի սավաններով փաթաթված, տաք համբույրը ճակատին,

թեթև, մաքուր ու թափանցիկ շրջում էր Աստված 

երկրում՝ այստեղ, բոբիկ, առանց հողաթափերի:

Նայում էր ճանապարհի դանդաղ երկարությամբ`

քաղաք էր, հետո էլի քաղաք ¨ ավելի մեծ քաղաք.

տեսավ դրսից, ներսը նայեց ամեն շինության 

և զարմացավ, երբ ասացին,

թե ամեն բան այստեղ` երկրում Քո կամքով է կառուցվել:

Լսում էր, որ մարդիկ անավարտ դատ են բացել իր դեմ 

և ապշում մեղքի համար, որ իբր իրենն է:

Տեսավ, Աստված, լսեց մարդկանց ու նրանց գործերը.

շվար ու մոլոր, ձեռքերը երկինք ուինքն իրեն պարզած՝ կանչեց.

 - Առավել դժվարից ազատիր, որ պատմելու են իմ մասին:

Ու գիշերվա արահետով` բոբիկ, առանց հողաթափերի,

Աստված հեռացավ երկրից: