Հարցազրույց Կիմ Կի Դուկի հետ

  Հարավկորեացի ռեժիսոր Կիմ Կի Դուկը կինոռեժիսորի այն բացառիկ տեսակներից է, ով, չունենալով նախնական կրթություն ֆիլմի կամ արվեստի բնագավառում, ավելին, լինելով մեկը, ում դուրս են նետել դպրոցից, որից հետո նա աշխատել է գործարաններում և ծառայել բանակում, վերջին հինգ տարում դարձավ միջազգային փառատոների շրջանակում ամենահայտնի կինոռեժիսորներից մեկը: 
 1996թ-ին նա ավարտում է իր first feature «Կոկորդիլոս» ֆիլմը: Այն մի առեղծվածային մարդու մասին է, որը Հանգան գետից հավաքում է ինքնասպան եղածների մարմինները: 
Կիմ Կի Դուկի` կորեական հասարակությանն ուղղած նոր և արմատական հայացքի պատճառով մեծ թվով հանդիսատես երես թեքեց նրանից, սակայն միևնույն ժամանակ առաջացավ փոքր, բայց ջերմ երկրպագուների ամուր բանակ:
    Ուշադրության կենտրոնացումը դեպի անկարևոր մարդիկ և անկասկած նաև հակագեղագիտությունը նկատելի են նրա վերջին ֆիլմերում: 
    «Թռչնի բույն» հյուրանոցը» (1998թ.) առաջին ֆիլմն էր, որ գրավեց միջազգային հանրության ուշադրությունը: Դրան հաջորդեց 2000թ-ին նկարահանված վիճահարույց «Կղզի» ֆիլմը: 
    Ռեժիսորի՝ կնոջ և տղամարդու միջև եղած «համընդհանուր պատերազմի» հետազոտությունը ցնցեց Վենետիկի և Սանդանսի (Sundance) կինոփառատոների հանդիսատեսներին: Այն առանձնանում էր իր եզակի գեղագիտությամբ, գերիրական պատկերավորմամբ ու իսկական բանաստեղծական գեղեցկությամբ:
    «Հասցեն անհայտ է»-ն (2001) Կիմ Կի Դուկի ամենաքաղաքական ֆիլմն է, որտեղ նա ցույց է տալիս 1950-ականներին Կորեական պատերազմից մնացած սպիները և դրանց ժամանակակից անդրադարձները ԱՄՆ բանակի ռազմաբազայում: 
    2001-ին նկարահանվում է նրա «Վատ տղա»  ֆիլմը, որը ևս մեծ հաջողություն է ունեցել Կորեայում: Այդ տարի այն մասնակցում է Բեռլինի միջազգային կինոփառատոնի մրցույթին: 
    2002թ.-ի այս հարցազրույցում Վոլկեր Հյումմելը զրուցել է Կիմ Կի Դուկի հետ նրա «Վատ տղա» ֆիլմի, դրա հաջողության և Հոլիվուդի մասին: 

ким-Վոլկեր Հյումել.- Պարոն Կիմ, մի անգամ ասել եք, որ Ձեր բոլոր ֆիլմերի համար մեկնարկային կետն ատելությունն է: «Վատ տղա» ֆիլմն ի՞նչ մոլուցքի արդյունք է: 

Կիմ Կի Դուկ.- «Ատելություն» բառը գործածել եմ լայն իմաստով և կարծում եմ, որ այն չպետք է կոնտեքստից դուրս ընկալել: Ատելության տեսակը, որի մասին խոսում եմ, յուրահատուկ մի բան չէ, որ ուղղված է կոնկրետ մեկի կամ մի բանի դեմ: Այն զգացմունք է, որը ձեռք եմ բերում ապրելով ու տեսնելով այնպիսի բաներ, որոնք չեմ հասկանում: Ահա թե ինչու եմ ֆիլմեր նկարում: Ես տեսնում եմ մի բան, որ չեմ հասկանում և ֆիլմ եմ նկարում, որպեսզի հասկանամ դա: Հետևաբար, ավելի ճիշտ կլինի ատելության փոխարեն օգտագործել թյուրիմացություն բառը: 

ՎՀ.- Ի՞նչ եք փորձել բացահայտել աշխարհի մասին «Վատ տղա» ֆիլմի միջոցով: 

ԿԿԴ.- Հարցը, որին փորձում եմ պատասխանել, այն է` ինչու է, որ բոլորս ծնվում ենք նույնը՝ հավասար իրավունքներով ու հավասար առանձնահատկություններով, բայց մեծանալով բաժանվում ենք ու դասակարգվում: Ինչո՞ւ են մեր մասին դատում ըստ մեր արտաքին տեսքի: Ինչո՞ւ է կարևորվում գեղեցիկ կամ տգեղ արտաքինը, փող ունենալն ու չունենալը: Համաձայն այս չափանիշների, որոնք պարտադրում են մեզ ծնվել-մեծանալուց հետո՝ մենք բաժանվում ենք դասերի և սոցիալական դասակարգերի, որոնք համերաշխ չեն իրար հետ: Ես ցանկացել եմ հարցնել՝ արդյոք իրականում անհնա՞ր է այս դասակարգերի համար լեզու գտնել իրար հետ և միաձուլել իրենց աշխարհները: 

ՎՀ.- Գտե՞լ եք Ձեր հարցի պատասխանը: 

ԿԿԴ.- Իմ պատասխանն է՝ մարդկային արարածները պետք է հարգեն միմյանց` հաշվի չառնելով դասակարգը, արտաքին տեսքը կամ փողը: Դա կլիներ իմ պատասխանը, բայց ֆիլմում իմ միտումը հանդիսատեսին հարցի հետ դեմ առ դեմ կանգնեցնելն է: Համոզված եմ, որ ամեն մեկը կգտնի իր սեփական պատասխանը: 

ՎՀ.- Ինչպես Ձեր ֆիլմերում հաճախ, այնպես էլ «Վատ տղա» ֆիլմում գլխավոր հերոսը` կավատ Հանգ-գին (դերակատար՝ Չո Ջա-Հյուն), լուռ կերպար է, որն ունակ չէ հաղորդակցվել կամ դրսևորել իրեն: Թվում է, թե նրա միակ լեզուն բռնությունն է: Ո՞րն է այդ լռության պատճառը: 

badguy01ԿԿԴ.- Իմ ֆիլմերում մարդկանց լռության պատճառն այն է, որ ինչ-որ բան նրանց խորապես խոցել է: Նրանք կորցրել են իրենց վստահությունը այլ մարդկային էակների հանդեպ այն խոստումների պատճառով, որ տրվել ու չեն կատարվել: Նրանց ասում էին մոտավորապես այսպես. «Ես քեզ սիրում եմ», և մարդը, որ ասում էր դա, բոլորովին դա նկատի չուներ: Այս հիասթափությունների պատճառով նրանք կորցրին իրենց հավատն ու վստահությունը և դադարեցին խոսել իրար հետ: Բռնությունը, որին նրանք դիմում են, նախընտրում եմ անվանել մարմնի լեզու: Ես մտածում եմ, որ այն ավելի շատ ֆիզիկական արտահայտություն է, քան ուղղակի բացասական բռնություն: Սպիները և վերքերը, որոնք բնորոշում են իմ կերպարներին, փորձառության նշաններ են, որոնց միջով երիտասարդներն անցնում են այն տարիքում, երբ չեն կարողանում արձագանքել արտաքին ցնցումներին: Նրանք չեն կարողանում իրենց պաշտպանել ֆիզիկական բռնությունից, օրինակ՝ իրենց ծնողներից կամ վիրավորական խոսքից կամ էլ, երբ ծնողների վեճին են ականատես լինում: Կամ, երբ քայլում ես փողոցով, և ինչ-որ մեկը հարվածում է քեզ: Երբ նման բաներ են տեղի ունենում քեզ հետ, դու անօգնական ես և չես կարողանում ինչ-որ բան անել: Այս փորձությունները այդ մարդկանց համար մնում են որպես սպի: Ես ինքս ունեցել եմ նման փորձություններ: Օրինակ, անցյալում ինձնից փոքր, բայց ֆիզիկապես ավելի ուժեղ երեխաները ծեծում էին ինձ, իսկ ես չէի կարողանում պաշտպանվել: Նավատորմում նույնպես ինձնից ավելի բարձր աստիճանում գտնվող մի քանի զինվորներ ծեծում էին ինձ առանց որևէ տրամաբանական պատճառի: Նման փորձությունների միջով անցնելու ճանապարհին ինքս ինձ հարցնում էի՝ ինչո՞ւ պետք է այսպես լինի: Այս հարցերը մնացին ինձ հետ մինչև ռեժիսոր դառնալս, և հիմա ես ցույց եմ տալիս՝ ինչ եմ զգում ու մտածում այս հարցերի վերաբերյալ:

Kim-Ki-Duk-Bad-GuyՎՀ.- Ձեր ֆիլմերը համարո՞ւմ եք ինքնակենսագրական: 

ԿԿԴ.- «Վատ տղա» ֆիլմի դեպքում առաջին հերթին պետք է ասեմ, որ իրականում չեմ սիրում Հանգ-գի-ի պես մարդկանց, բայց այսպիսի մի միջադեպ եղավ. հանդիպեցի մեկին, ով աշխատում էր կարմիր լույսերի թաղամասում: Նա ինձ խփեց առանց պատճառի, և ես ատեցի այդ մարդուն: Նման իրավիճակում ես նրան բոլորովին չէի հասկանում, բայց ուզում էի փորձել նույն բանն անել: Այս ֆիլմի միջոցով ես փորձել եմ մանրամասնորեն ուսումնասիրել կերպարի հոգեբանությունը` պարզելու, թե ինչն է ստիպում նրան նման քայլերի գնալ: 

ՎՀ.- Ի՞նչ կասեք այն ասեկոսեների մասին, որ Հոլիվուդը ցանկանում է վերանկարահանել «Վատ տղա» ֆիլմը Ձեր մասնակցությամբ (որպես ռեժիսոր): 

ԿԿԴ.- Ես կուզեի նկարահանել այդ ֆիլմի հոլիվուդյան տարբերակը ամերիկյան դերասանների, օրինակ՝ Բրեթ Փիթի մասնակցությամբ: Բայց դա իմ անձնական ցանկությունն է. Հոլիվուդից դեռ ոչ ոք ինձ հետ չի կապվել:

ՎՀ.- Չե՞ք կարծում, որ Ձեր անձնական և վայրագ էսթետիկան կբախվեր հոլիվուդյան համակարգին: 

ԿԿԴ.- Դրսից թվում է, թե կա ինչ-որ հստակ կոդ, որին հոլիվուդյան ֆիլմերը համապատասխանում են, բայց իրականությունն այլ է: Նրանք արտահայտում են այն, ինչ ուզում են արտահայտել, բայց ոչ ուղղակիորեն: Այդ պատճառով էլ թվում է, թե նրանք գծված սահմաններ ունեն, բայց այդպես չէ: Ահա, թե ինչու եմ ուզում աշխատել այնտեղ, օգտագործելու իրենց մեթոդը` այն տապալելու համար: Եթե հնարավոր լիներ, կցանկանայի ստեղծել նաև «Վատ տղա» ֆիլմի ֆրանսիական տարբերակը ֆրանսիական եղանակով: Բայց զարմանում եմ, որտեղի՞ց եք լսել հոլիվուդյան տարբերակով վերանկարահանման գաղափարի մասին: 

ՎՀ.- Այդ մասին կարդացել եմ 2001 թվականի Busan Film Festival-ի[1] հոդվածում: 

bad-guyԿԿԴ.- Կարծում եմ, որ այդ տեղեկությունը եկել է իմ ներկայացուցիչներից: Անդրծովյան կողմը հարցրեց ինձ, թե արդյոք հնարավոր է նման բան և արդյոք դա իրագործելի եմ համարում: Ես պատասխանեցի՝ այո:

ՎՀ.- Միակ հոլիվուդյան ֆիլմը, որ կարծում եմ առնչվում է «Վատ տղայի» թեմային, նկատի ունեմ, երբ տղամարդիկ օգտագործում են մարմինը իրենց արտահայտելու համար, «Մարտական ակումբ» ֆիլմն է (Դեյվիդ Ֆինչեր, 1999)[2]: Դուք տեսնո՞ւմ եք ինչ-որ նմանություններ: 

ԿԿԴ.- Ցավոք չեմ տեսել այդ ֆիլմը: Որքանով, որ լսել եմ դրա մասին, կարծում եմ, որ այն մոտ է իմ «Իրական արկած» ֆիլմին, որը նկարահանվել է ընդամենը երեք ժամ 20 րոպեում: Այն մի մարդու մասին է, որը դուրս է գալիս սպանելու բոլոր նրանց, ում ատում է: Բայց վերջում պարզվում է, որ նրա սպանելու մոլուցքը միմիայն երազ էր: Մի քիչ նման է «Ամերիկացի խելագարը» ֆիլմին (Մերի Հարրոն, 2000թ.)[3]

ՎՀ.- www.kimkiduk.com կայքում Ձեր ֆիլմերը նկարագրում եք որպես կիսաաբստրակտ: Ի՞նչ է սա նշանակում: 

ԿԿԴ.- Կիսաաբստրակտ ֆիլմեր նկարելու իմ կոնցեպցիան այն է, որ ուզում եմ անել ավելին և ոչ թե պարզապես ներկայացնել իրականությունը: Ես փորձում եմ տեսանելի աշխարհին ավելացնել նաև մեր մտքերն ու զգացմունքները: 

ՎՀ.- Նախքան ֆիլմ նկարելը դուք աշխատել եք որպես նկարիչ: «Կղզի» ֆիլմը (2000թ.) հատկապես առանձնանում է ավելի շատ սյուրռեալ պատկերներով և ավելի քիչ՝ պատմողականությամբ: «Վատ տղա» ֆիլմում որոշակի դեր են կատարում Էգոն Շիլեի[4] նկարները:

Bad GuyԿԿԴ.- Երկու տարի, որպես նկարիչ, անցկացրել եմ Ֆրանսիայում՝ Մոնպելիերի ափերին: Չեմ ունեցել ոչ մի պաշտոնական ցուցահանդես կամ նման բան: Պարզապես նկարում և ցուցադրում էի աշխատանքներս փողոցներում: Նմանատիպ փողոցային ցուցադրություններ ունեցել եմ Մյունիխում (Գերմանիա), որտեղ էլ ինձ վիճակված էր ծանոթանալ Էգոն Շիլեի աշխատանքներին: «Վատ տղա» ֆիլմում Շիլեի նկարներն ընտրելու պատճառն այն է, որ առաջին հայացքից դրանք գռեհիկ են երևում, և թվում է` անպարկեշտության թեմայի հետ գործ ունի: Բայց իրականում, մոտիկից նայելու դեպքում դրանք շատ անկեղծ են. ցույց են տալիս ցանկության մեջ ընկղմված մարդկանց պատկերներ: Ի սկզբանե Գուստավ Կլիմտին[5] ավելի էի սիրում, բայց երբ ավելի ու ավելի շատ սկսեցի նայել Շիլեի աշխատանքները, հակվեցի նրա կողմը: 

ՎՀ.- Շիլեն շատ հաճախ նկարել է անբարոյական ու «ընկած» կանանց, ինչպիսին է «Կղզի», «Անհայտ հասցե» և «Վատ տղա» (2001) ֆիլմերի կնոջ կերպարը: Ի՞նչն է հրապուրում Ձեզ այն կանանց մեջ, ովքեր այս կամ այն ճանապարհով ստիպված են վաճառել իրենց մարմինները: 

ԿԿԴ.- Ինձ համար կանայք տղամարդկանցից ավելի բարձր էակներ են: Նրանք մի բան ունեն առաջարկելու, ինչը տղամարդկանց միշտ պետք է և որի համար նրանք անգամ կվճարեն: Մարդկանց մեծամասնությունը հավանաբար չի համաձայնվի ինձ հետ, բայց կարծում եմ, որ կանանց և տղամարդկանց միջև հարաբերությունը ինքնին մարմնավաճառություն է, նույնիսկ,եթե առձեռն փող չի տրվում: Երբ անախորժություն է առաջանում կնոջն ու տղամարդու միջև, այն գեներացնում է մի էներգիա, որը ստիպում է աշխարհին պտտվել: Դա համընդհանուր կոնֆլիկտ է, բայց իր ճանապարհին այն արտացոլում է նաև մշակութային տարբերությունները: Եվրոպայի դեպքում կարծում եմ, որ բավական երկար ժամանակ է պետք եղել, մինչ ամեն ամեն ինչ կայունացել է, սեռերի միջև եղել են փոքր անախորժություններ: Ուստի, երբ դիտում եք եվրոպական ֆիլմեր, դրանք արտացոլում են այս ստատուս քվոն, նրանք շատ ավելի զուսպ են: Ասիական ֆիլմերն ավելի անկայուն ու դաժան են, քանի որ կնոջ և տղամարդու միջև եղած կոնֆլիկտը դեռևս շատ ուժեղ է: 

kimՎՀ.- Ինչպես նախորդ ֆիլմերի դեպքում, «Վատ տղա» ֆիլմի կապակցությամբ նույնպե՞ս վատ արձագանք եղավ Ֆեմինիստների կողմից: 

ԿԿԴ.- Այո, անկասկած: Իգական սեռի քննադատների 90%-ը բացասական գնահատական տվեց ֆիլմին: Բայց ֆիլմը դիտելու եկած հանդիսատեսի 80%-ը կանայք էին: Ինչ վերաբերվում է մասնագետներին և քննադատներին, նրանք հիմնականում բացասաբար ընդունեցին ֆիլմը, սակայն ընդհանուր հանդիսատեսը ընդունեց ու հասկացավ այն: Եթե մտածում եք, որ Կիմ Կի Դուկը ստեղծում է կնոջ դժբախտությունը և պատկերում է այն, ապա շատ վտանգավոր է: Իսկ եթե մտածեք, որ այն հասարակության մեջ արդեն առկա խնդրի արտացոլում է, այդ դեպքում չեք կարող ատել «Վատ տղա» ֆիլմը: 

ՎՀ.- Մինչ այժմ Կորեայում «Վատ տղա» ֆիլմը ամենամեծ հաջողություն ունեցած ֆիլմն է: Համարո՞ւմ եք, որ նյութական հաջողությունը գեղարվեստական ձախողում է: 

ԿԿԴ.- Ֆիլմի հաջողության պատճառը գլխավոր դերասանն է՝ Չո Ջա-Հյունը: Նա հանկարծակի հայտնի դարձավ, քանի որ խաղում էր հեռուստասերիալում, որը շատ մեծ տարածում գտավ Կորեայում: Այնպես որ այդ ամբողջն իմ մեղքով չէ: 

Հարցազրույցը հրապարակվել է 2002 թ-ի մարտին http://sensesofcinema.com կայքում:

Անգլերենից թարգմանեց Անի Հակոբյանը


[1] Busan Film Festival - Ամենամյա միջազգային հեղինակավոր կինոփառատոն, որն ացնկացվում է Հարավային Կորեայում:
[2] Դեյվիդ Ֆինչեր - 20-րդ դարի երկրորդ կեսի կինոռեժիսոր, պրոդյուսեր: 
[3] Մերի Հարրոն - 20-րդ դարի երկրորդ կեսի կանադացի ռեժիսոր, սցենարիստ:
[4] Էգոն Շիլե - ավստրիացի նկարիչ և գծանկարիչ, ավստրիական էքսպրեսիոնիզմի վառ ներկայացուցիչ:
[5] Գուստավ Կլիմտ - հայտնի ավստրիացի նկարիչ, ավստրիական նկարչության մեջ մոդեռնիզմի հիմնադիր: 
 
  • Created on .
  • Hits: 4124

Կայքը գործում է ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ։

© 2021 Cultural.am. Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են ՀՀ օրենսդրությամբ: Կայքի հրապարակումների մասնակի կամ ամբողջական օգտագործման ժամանակ հղումը կայքին պարտադիր է: