Խաչիկ Գրիգորյան, ուսումնասիրություն՝ նվիրված Մեծ Բրիտանիայում տպագրված հայ գրականությանը:

Սոնա Հարությունյան, ուսումնասիրություն՝ նվիրված հայերենից իտալերեն կատարված թարգմանություններին

Րաֆֆի Քանդյան, ակնարկ: 1991-ից առ այսօր Գերմանիայում տպագրված հայ գրականության ուսումնասիրություն

1991-ից առ այսօր Նիդերլանդներում տպագրված հայ գրականության ուսումնասիրություն:

Եվ մեկը միայն, այն էլ առաջինը, ամենից տպավորիչը, խորախորհուրդն ու պերճախոսը՝ ՄԱՌ բառը, թվում է, երբեք չի օգտագործվել ո՜չ Չարենցի, ո՜չ էլ որևէ ուրիշ բանաստեղծի ստեղծագործության մեջ: Այլ կերպ ասած՝ գոնե իբրև բանաստեղծական բառապատկեր՝ մառ-ը թողնում է նորագյուտ բառի տպավորություն, տպավորություն, որ ամրապնդվում է նաև մոգական այդ բառի հանդեպ չարենցագիտության ունեցած առեղծվածային անտարբերությամբ:

Սեյրան Գրիգորյան, հոդված « Գիտե՞ր արդյոք Չարենցը մեզոստիքոս տերմինը: Հարցի պատասխանը թաքնված է մի երկրորդ հարցի մեջ. ծանո՞թ էր արդյոք նա ժանրերի, բանաստեղծական հնարքների, հետաքրքրաշարժ ձևերի այն խայտաբղետ որոնումներին, որ 20-րդ դարի սկզբին ծավալվում էին ամերիկյան, եվրոպական և ռուսական գրական շրջաններում: Վերջին հարցի դրական պատասխանը միանշանակ է...»:

Իր ապրած ողջ կյանքում Այվազյանը փորձեց Սուրհանդակ լինել, խոսեցրեց հայ մարդուն, ցույց տվեց նրա ցավը, վիշտը, հոգսը ու իր ստեղծագործությունների միջոցով միայն իրեն բնորոշ յուրօրինակ ձևով վրձնեց հայի նկարագիրը, որը այնքան բարդ է, այնքան առանձնահատուկ ու բացառիկ, ինչպես ինքը` արվեստագետը:

Կարեն Բարսեղյանի արվեստում արտացոլվում է մեր միջավայրը: Մեր իրականության մեջ տեղի ունեցող փոփոխությունները կարելի է տեսնել նրա աշխատանքների մեջ և հակառակը` նրա արվեստի միջոցով կազմել մեր իրականության պատկերը: